Mumların Dilinden Anlamak — 1

Mumları anlamak bir trader için son derece elzemdir. Bir konuyu anlayabilmek için öncelikle iyi bir sınıflandırma gerekir. Hele bir de konu mum formasyonları gibi karışık ise.

Mumları genel olarak iki şekilde sınıflandırabiliriz.

A-Niteliklerine göre: Düşüş ihtiva edenler, yükseliş ihtiva edenler, belirsizler

B-Niceliklerine göre: Tekli mumlar, çiftli mumlar ve üçlü mum formasyonları

TEKLİ MUM FORMASYONLARI

1-Çekiç (Hammer) Mum Formasyonu

Çekiç mum formasyonu, bir menkul kıymet fiyatının açılışından sonra önemli ölçüde düşük işlem gördüğü, ancak kapanışı açılış fiyatına yakın bir bölgede yaptığı zaman ortaya çıkan mum grafiğidir.

• Bu formasyon bize fiyatın bir dip arayışında olduğunu ve satıcıların potansiyel bir teslimiyet içine girdiğini öncüler.

UNUTMAMANIZ GEREKENLER

• Çekiç formasyonları bir fiyat düşüşünden sonra ortaya çıkar.
• Çekiçlerin küçük bir gerçek gövdesi ve uzun bir alt gölgesi vardır.
• Mumun alt fitili, üst gövdenin en az iki katı olmalıdır.
• Çekiçler, en az üç veya daha fazla azalan mumdan sonra geldiklerinde daha etkililerdir.
• Çekiç formasyonunun tepesi, satıcıların dönem boyunca piyasaya girdiğini, ancak kapanışa kadar satışların emildiğini ve alıcıların fiyatı açılışa yaklaştırdığını gösterir.

Çekiç formasyonu, yukarı yönlü potansiyel bir dönüşü gösterir. Çekiçten sonra fiyat yükselmeye başlamalıdır; buna onay denir.

Yeşil Çekiç

Çekiç yeşilse, boğalar ayıları tamamen alt edebildiği için bu çekiç tarzı kırmızı çekiçten daha güçlü bir oluşum olarak kabul edilir.

Kırmızı Çekiç’te mi Yükseliş Sinyali?

Evet kırmızı çekiç formasyonu da yükseliş işaretidir. Bu formasyon boğaların hala ayılara karşı koyabildiğini fakat, fiyatı açılış fiyatına geri getiremediğini gösterir.

Formasyon İstatistikleri

Çekiç mum formasyonu, Pattern Wizards tarafından analiz edilen pazarların tamamında ortalama olarak %61,9'inde doğrulamaktadır.

Bu formasyonun onaylandığı koşullarda %40,8 oranında 2:1 R/R hedefine ulaştığı ve %92,9 giriş fiyatı seviyesini yeniden ettiği görülmüştür.

Formasyon tek başına dikkate alındığında, 0,225 $/$’lık bir getiriye sahiptir. Bu, çekiç formasyonuyla riske attığınız her 100$ için ortalama 22,5$ kazandığınız anlamına gelir.

2- Ters Çekiç (Inverted Hammer) Mum Formasyonu

Çekiç formasyonuna benzer şekilde ters çekiç düşüş trendi sonunda oluşturur ve olası bir trend dönüşü veya desteği temsil eder.

Açılış fiyatından sonra alım baskısını gösteren daha uzun üst gölge ve ardından önemli miktarda satış baskısı dışında, ancak fiyatı açılış değerinin altına düşürmek için yeterli olmayan, Çekiç ile aynıdır.

Ters çekiç için de bir yükseliş teyit mumu gereklidir. Bu onay hacimli bir yeşil mumla gelebilir.

Formasyon İstatistikleri

Ters Çekiç modeli Pattern Wizards tarafından analiz edilen pazarların tamamında ortalama olarak %36.5'’inde doğrulamaktadır.

Bu formasyonun onaylandığı koşullarda 2:1 R/R hedefine %39,4 oranında ulaştığı ve %81,1 giriş fiyatı seviyesini yeniden ettiği görülmüştür.

Formasyon tek başına dikkate alındığında 0.182 $/$’lık bir getiriye sahiptir. Bu, ters çekiç modeliyle formasyonuyla riske attığınız her 100$ için ortalama 18,2$ kazandığınız anlamına gelir.

3- Asılı Adam (Hanging Man) Formasyonu

Asılı adam formasyonu, yükseliş trendlerinin tepesinde meydana gelir ve aşağı doğru potansiyel bir geri dönüş için bir uyarı görevi görür.

UNUTMAMANIZ GEREKENLER

• Asılı adam formasyonları fiyat artışından sonra ortaya çıkar.

• Çekiç formasyonunun aynısı gibi küçük bir gövdesi ve uzun bir mum fitili vardır.

• Mumun alt fitili, üst gövdenin en az iki katı olmalıdır.

• Asılan adam formasyonunun belirdiği durumlarda mumun uzun alt fitili satıcıların ticaret döneminin bir bölümünde kontrolü ele geçirebildiklerini gösterir

• Asılı adam deseni sadece bir uyarıdır. Asılı adamın geçerli bir geri dönüş paterni olması için fiyatın bir sonraki mumda daha düşük hareket etmesi gerekir. Buna onay denir.

• Bu formasyon bize fiyatın bir tepe arayışında olduğunu ve alıcıların potansiyel bir teslimiyet içine girdiğini öncüler.

Asılı Adam ve Çekiç Formasyonları arasındaki temel fark oluştukları bölgelerdir. Asılı adam yükseliş trendlerinin tepesinde görünürken, çekiç formasyonu düşüş trendlerinin altında görünür.

Asılı adam, açılıştan sonra fiyatın düşmesine neden olan büyük bir satışı temsil eder. Bu mum belirdiğinde yaşanan büyük satış sonrası alıcılar fiyatı açılış fiyatına yakın bir yere kadar itmiştir.

Traderlar, asılı bir adamı boğaların kontrolünü kaybetmeye başladığının ve varlığın yakında düşüş trendine girebileceğine dair bir uyarı olarak görürler.

Formasyon İstatistikleri

Asılı adam mum formasyonu, Pattern Wizards tarafından analiz edilen pazarların tamamında ortalama olarak %37,2'inde doğrulamaktadır.

Bu formasyonun onaylandığı koşullarda %35,8 oranında 2:1 R/R hedefine ulaştığı ve %81,8 giriş fiyatı seviyesini yeniden ettiği görülmüştür.

Formasyon tek başına dikkate alındığında, 0.075 $/$’lık bir getiriye sahiptir. Bu asılı adam formasyonuyla riske attığınız her 100$ için ortalama 7,5$ kazandığınız anlamına gelir.

4- Kayan Yıldız (Shooting Star) Formasyonu

Kayan yıldızı açıklamak için çok uzun süre harcamayacağım çünkü kayan yıldız ters çekiç formasyonunun aynısıdır. Fakat oluşma durumu ve oluştuğu yer itibariyle farklılık gösterir.

Yani kayan yıldız mumu uzun bir fitili olan ve günün en düşük seviyelerine yakın küçük bir gerçek gövdeye sahip düşüş eğilimi gösteren bir mumdur

UNUTMAMANIZ GEREKENLER

Kayan yıldız fiyatın düşmeye başlayabileceğini gösterir çünkü fiyat gün içinde önemli ölçüde yükselmeye çalışır, ancak daha sonra satıcılar devralır ve fiyatı tekrar açılışa doğru iter.

Traderlar genellikle kayan bir yıldız mum formasyonunu gördüklerinde bir sonraki mumun ne yapacağını görmek için beklerler.

Bir kayan yıldızdan sonra fiyat yükselirse, oluşum yanlış bir sinyal olabilir veya mum, mumun fiyat aralığı çevresinde potansiyel bir direnç alanı işaretliyor olabilir.

Formasyon İstatistikleri

Kayan Yıldız mum formasyonu, Pattern Wizards tarafından analiz edilen pazarların tamamında ortalama olarak %60,2'inde doğrulamaktadır.

Bu formasyonun onaylandığı koşullarda %37,8 oranında 2:1 R/R hedefine ulaştığı ve %93,4 giriş fiyatı seviyesini yeniden ettiği görülmüştür.

Formasyon tek başına dikkate alındığında, 0.135 $/$ $/$’lık bir getiriye sahiptir. Bu, kayan yıldız formasyonuyla riske attığınız her 100$ için ortalama $13.5 kazandığınız anlamına gelir.

Dojiler

Doji bir menkul kıymet mum çubuğunun neredeyse eşit olan açılış ve kapanışa sahip olduğu bir mum formasyonunun adıdır. Doji mumları artı ya da haç işaretine işaretine benzer.

Üç temel doji mum formasyonu vardır. Mezar taşı (gravestone doji) uzun bacaklı (longlegged) and ve yusufçuk (dragonfly dojidir). Dojiler oluşumları itibariyle nötür mum formasyonlarıdır fakat oluştukları bölge ve koşullara göre boğa ya da ayı yönlü anlamdırılırlar.

5- Uzun Bacaklı (Long Legged) Doji

Uzun bacaklı doji, uzun üst ve alt mum fitillerinden oluşan ve yaklaşık olarak aynı açılış ve kapanış fiyatına sahip, küçük bir gövdeye sahip mum çubuğudur.

Uzun bacaklı dojiler piyasadaki kararsızlığı gösterir. Genel olarak güçlü bir yükseliş veya düşüşten sonra meydana gelirler.

Traderlar bu mumlardan sonra piyasadaki kararsızlığın ortadan kalkması için yeni bir mum kapanışı beklerler. Uzun bacaklı dojilerin bir konsolidasyon döneminin başlangıcını işaret ettiği durumlar da son derece yaygındır.

Bu doji mumları, arz ve talep güçlerinin dengeye yaklaştığını ve bir eğilimin tersine dönebileceğini gösterdiği için güçlü bir yükseliş veya düşüş trendi sırasında ortaya çıktıklarında önemli kabul edilirler.

Bunun temel nedeni traderlar tarafından fiyatın artık bir zamanlar olduğu yönde ilerlemediği anlamına gelmesidir. Dolayısıyla uzun bacaklı dojiler belirdiğinde piyasada rüzgarın yönü değişiyor olabilir.

6- Mezar Taşı (Gravestone) Doji

Mezar taşı dojisi açılış, kapanış ve görülen en düşük değerlerin birbirine yakın olduğu durumlarda oluşan uzun üst fitilli bir mum formasyonudur. Uzun üst fitil, boğaların alımlarıyla gelen yükselişin, ayılar tarafından bastırıldığını gösterir. Bu durum genelde düşüş ya da ayı trendleri öncesinde oluştuğu için mezar taşı doji düşüş önceleyen bir mum olarak kabul edilir.

Bir diğer deyişle bu formasyon boğaların ilgili mum boyunca yeni zirvelere çıkmaya çalıştığını, ancak ayıların seans kapanışıyla fiyat hareketini açılışa yaklaştırdığı niteler. Yani uzun üst gölge, momentum kaybeden boğaları temsil eder.

-Deneyimli traderlar, bir sonraki mum teyit etmedikçe mezar taşı dojisi üzerinde hareket etmezler.

Mezar taşı dojisi, yükseliş pozisyonunda kar elde etmek veya düşüş ticaretine girmek için bir işaret olarak kullanılabilir. Yusufçuk dojisi mezar taşı dojisinin tersi olarak kabul edilir.

Formasyon İstatistikleri

Gravestone mum formasyonu, Pattern Wizards tarafından analiz edilen pazarların tamamında ortalama olarak %47,5 başarı göstermiştir.

Bu formasyonun onaylandığı koşullarda %39,9 oranında 2:1 R/R hedefine ulaştığı ve %89,1 giriş fiyatı seviyesini yeniden ettiği görülmüştür.

Formasyon tek başına dikkate alındığında, 0.196 $/$’lık bir getiriye sahiptir. Bu, mezar taşı doji formasyonuyla riske attığınız her 100$ için ortalama 19,6$ kazandığınız anlamına gelir.

7- Yusufçuk (Dragonfly) Doji

Mezartaşı dojisinin tersine yusufçuk dojisinde işlem yapılacak mevduatın yüksek, açılış ve kapanış fiyatları aynı olduğunda oluşur. Uzun alt gölge, mum döneminde agresif satış olduğunu gösterir, ancak traderlar tarafından fiyat açılışa yakın kapandığından, alıcıların satışı absorbe edebildiğini ve fiyatı geri çekebildiğini anlaşılır.

Düşüş trendinin ardından oluşan yusufçuk dojisi mum çubuğu fiyat artışının yaklaşmakta olduğuna işaret edebilir.

Bir fiyat artışından sonra oluşan yusufçuk dojisi piyasaya daha fazla satışın girdiğini ve olası bir fiyat düşüşünün yaklaşmakta olabileceği konusunda traderları uyarır.Fakat her iki durumda da, yusufçuk dojisini takip eden mumun yönü doğrulaması gerekir.

Formasyon İstatistikleri

Yusufçuk Doji formasyonu Pattern Wizards tarafından analiz edilen pazarların tamamında ortalama olarak %77,8'inde doğrulamaktadır.

Bu formasyonun onaylandığı koşullarda %35,1 oranında 2:1 R/R hedefine ulaştığı ve %95,6 giriş fiyatı seviyesini yeniden ettiği görülmüştür.

Formasyon tek başına dikkate alındığında, 0.054 $/$’lık bir getiriye sahiptir. Bu yusufçuk doji formasyonu riske attığınız her 100$ için ortalama 5,4$ kazandığınız anlamına gelir.

8-Dönen Tepeler (Spinning Tops)

Dönen tepeler genellikle yön belirtmezler. Bunun nedeni, dönen tepelerin alıcı ve satıcıların birbirleriyle kıyasıya mücadele ettiği fakat birbirlerine üstünlük sağlayamadıkları bir mum yapısı olmasıdır.

Bununla birlikte, bu mumla bir düşüş trendi sırasında karşılaşırsak, bu, alıcılar galip gelemese bile satıcıların güç kaybettiği anlamına gelir.

UNUTMAMANIZ GEREKENLER

• Dönen Üst mum formasyonu, simetrik bir mum formasyonudur.
• Bu formasyonda mum gövdesi küçük olmalı ve her iki mum fitili de yaklaşık aynı boyutta olmalıdır.
• Uzun bacaklı doji ile benzer şekilde kararsızlığın işaretidir.

Formasyon İstatistikleri

Dönen tepeler formasyonu Pattern Wizards tarafından analiz edilen pazarların tamamında ortalama olarak %42,7'inde doğrulamaktadır.

Bu formasyonun onaylandığı koşullarda %42,4 oranında 2:1 R/R hedefine ulaştığı ve %89,3 giriş fiyatı seviyesini yeniden ettiği görülmüştür.

Formasyon tek başına dikkate alındığında, 0.271 $/$’lık bir getiriye sahiptir. Bu dönen tepeler formasyonuyla riske attığınız her 100$ için ortalama 27,1$ kazandığınız anlamına gelir.

İKİLİ MUM FORMASYONLARI

9- Yutan Boğa (Bullish Engulfing)

Yutan boğa mum formasyonu, genellikle düşüş trendleri sırasında ortaya çıkar. Grafik düşüş mumuyla başlar, daha sonra kırmızı düşüş mumu, boğaların kuvvetli alımı sonrası yeşil bir mumun gövdesi tarafından tamamen yutulur.

Bu formasyon grafikte bir yükseliş potansiyeli yaratır ve mevcut düşüş eğilimini tersine çevirebilir.

Formasyon İstatistikleri

Yutan mum formasyonları Pattern Wizards tarafından analiz edilen pazarların tamamında ortalama olarak %67,3'ünde doğrulamaktadır.

Bu formasyonun onaylandığı koşullarda %36.8 oranında 2:1 R/R hedefine ulaştığı ve %97,1 giriş fiyatı seviyesini yeniden ettiği görülmüştür.

Formasyon tek başına dikkate alındığında, 0.104 $/$’lık bir getiriye sahiptir. Yutan mum formasyonları riske attığınız her 100$ için ortalama 10,4$ kazandığınız anlamına gelir.

11- Yutan Ayı (Bearish Engulfing)

Yutan ayı düşüşü önceleyen bir mum formasyonudur. Yüksek (yeşil) bir mum ve ardından küçük yukarı mumu içine alan büyük bir aşağı (kırmızı) mumdan oluşur.

Satıcıların alıcıları domine edip bastırdığını simgeler. Bu formasyonun oluştuğu durumlarda satıcılar agresif şekilde piyasa kontrolünü ele almış ve piyasayı aşağı yönlü hareket ettirmiş olurlar.

Bu formasyonun en iyi sinyali yükseliş trendinin tepesinde verdiği kabul edilir.

12- Tweezer Tepesi ve Tweezer Dibi

Tweezer formasyonunda yan yana gelen iki mum da yaklaşık olarak aynı boyuta ve ters karakterlere sahiptir.

Bu iki formasyon arasındaki fark, Tweezer Üstleri, bir yükseliş eğiliminin düşüş eğilimine potansiyel bir geri dönüşünün sinyalini verirken, Tweezer Dipleri tam tersi şekilde hareket eder.

ÜÇLÜ MUM FORMASYONLARI

13- Üç Beyaz Asker (Three White Soldiers)

Üç beyaz asker formasyonu, 3 çubuklu bir yükseliş formasyonudur. Her biri yeni yüksek yüksek yapan 3 uzun yeşil mumdan oluşur. Mumların gövdesi yaklaşık olarak aynı boyutta olmalıdır. Her üç mum da bir önceki mumdan daha yüksekte açılıp kapanmalıdır. Bütün mumlar da ya hiç mum fitili olmamalıdır ya da çok küçük bir fitil olmalıdır.

Formasyon İstatistikleri

Üç Beyaz Asker formasyonu Pattern Wizards tarafından analiz edilen pazarların tamamında ortalama olarak %90,7'inde doğrulamaktadır.

Bu formasyonun onaylandığı koşullarda %33,3 oranında 2:1 R/R hedefine ulaştığı ve %98,7 giriş fiyatı seviyesini yeniden ettiği görülmüştür.

Formasyon tek başına dikkate alındığında, -0.001 $/$’lık bir götürüye sahiptir. Bu üç beyaz asker formasyonuyla riske attığınız her 100$ için ortalama 0,1$ kaybedeceğiniz anlamına gelir.

14- Üç Kara Karga (Three Black Crows)

Üç kara karga, 3 mumdan oluşan aşağı yönlü bir dönüş formasyonudur. Önceki mumun gerçek gövdesi içinde açılan ve önceki mumdan daha aşağıda kapanan ardışık üç uzun gövdeli mum çubuğundan oluşur.

Güçlü katılımı göstermek için her mum nispeten büyük olmalıdır.

Formasyon İstatistikleri

Üç kara karga formasyonu Pattern Wizards tarafından analiz edilen pazarların tamamında ortalama olarak %87,8'inde doğrulamaktadır.

Bu formasyonun onaylandığı koşullarda %28,6 oranında 2:1 R/R hedefine ulaştığı ve %99,3 giriş fiyatı seviyesini yeniden ettiği görülmüştür.

Formasyon tek başına dikkate alındığında, -0.141 $/$’lık bir götürüye sahiptir. Bu üç karga formasyonuyla riske attığınız her 100$ için ortalama 14,1$ kaybedeceğiniz anlamına gelir.

15- Sabah Yıldızı (Morning Star)

Sabah yıldızı formasyonu, 3 çubuklu yükseliş önceleyen bir mum modelidir. Uzun kırmızı bir mumla başlar, sonra küçük bir mumla devam eder ve uzun yeşil bir mumla biter. Formasyonun ortasındaki mum piyasada kararsızlığı bildirir.

Bu formasyonun tersi akşam yıldızıdır.

Formasyon İstatistikleri

Doji Star mum formasyonu, Pattern Wizards tarafından analiz edilen pazarların tamamında ortalama olarak zamanın %47,2 başarı göstermiştir.

Bu formasyonun onaylandığı koşullarda, 2:1 R/R hedefine %41.3'e ulaştığı ve %89.2 giriş fiyatı seviyesini yeniden test ettiği görülmüştür.

Formasyon tek başına dikkate alındığında 0,238 $/$’lık bir getiriye sahiptir. Bu, Doji Star formasyonuyla riske attığınız her 100$ için ortalama 23,8$ kazandığınız anlamına gelir.

16- Akşam Yıldızı (Evening Star)

Sabah yıldızının aksine, akşam yıldızı üç mumdan oluşan fakat düşüş habercisi olan bir formasyondur.

Bu formasyon uzun yeşil bir mumla başlar, daha sonra piyasanın içine girdiği kararsızlığı gösteren kısa bir mum gelir ve son olarak formasyona ayıların baskın olduğunu gösteren kırmızı bir mum dahil olur.

Formasyon İstatistikleri

Akşam yıldızı formasyonu Pattern Wizards tarafından analiz edilen pazarların tamamında ortalama olarak %70,2'inde doğrulamaktadır.

Bu formasyonun onaylandığı koşullarda %33,5 oranında 2:1 R/R hedefine ulaştığı ve %98,5 giriş fiyatı seviyesini yeniden ettiği görülmüştür.

Formasyon tek başına dikkate alındığında, 0.006 $/$’lık bir getiriye sahiptir. Bu akşam yıldızı formasyonuyla riske attığınız her 100$ için ortalama 0,06$ kazanacağınız anlamına gelir.